Mobile Menu

Sistema legal y asistencia legal gratuito

En breve por bisa cu e sistema legal di Aruba ta organisa di e siguiente manera.

Aruba ta cay bou di hurisdiccion di Corte Comun di Husticia di Antias Hulandes y Aruba (Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Nederlandse Antillen en Aruba), cu sede na Corsou. Corte Comun ta e husgado di mas halto na Aruba y e instancia di apelacion pa casonan cu Husgado di Prome Instancia di Aruba (Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba) a dicidi caba den prome instancia. Corte Comun ta tene sesion na Aruba riba base regular.

Husgado di Prome Instancia di Aruba ta e instancia competente den prome instancia pa tur caso civil, administrativo y penal. Debi na renobacion di su edificio, Husgado ta temporalmente aloha na Wayaca 33-E.

Casonan den prome instancia ta wordo trata pa un solo hues, pero ta un colegio di tres hues ta dicidi casonan di apelacion.

Partidonan cu ta pleita un caso den prome instancia por haci esaki personalmente, esta, sin representacion di un abogado of otro apoderado. Sin embargo, ta desconseha esaki debi cu, pa un persona cu no ta abogado, e reglanan di procedimento legal a bira relativamente complica. Den caso cu un persona no ta dispone di e medionan necesario pa paga un abogado, e por recuri na un asina yama abogado “pro-deo”. (Lesa mas abou.) Sinembargo, ora ta apela un caso si lei ta exigi pa abogado representa e partidonan.

Pa sentencianan cu Corte dicta den apelacion, por bay den casacion na Corte Supremo (“Hoge Raad”) di Reino Hulandes, e organo hudicial superior di Reino Hulandes.

Si bo ta residente di Aruba y bo haya bo envolvi den un disputa legal, anto bo no ta dispone di suficiente entrada pa paga honorario di un abogado, probablemente bo ta bini na remarke pa ricibi asistencia legal gratuito. Pa esey ta e caso, prome bo mester pidi un carchi cu ta duna derecho riba asistencia legal gratuito (kaart rechtgevende op kosteloze rechtsbijstand, of KRB).

E solicitud:

Pa por solicita asistencia legal gratuito, prome bo mester acudi na Seccion di Asistencia Legal Gratuito di Departamento di Asuntonan Social, caminda lo bo ricibi un formulario di cita pa KRB. Cu e formulario KRB aki bo mester busca cierto documentonan necesario na Oficina di Registro Civil y Registro di Poblacion (Censo), y na Servicio di Impuesto y Aduana. Riba e fecha di bo cita, bo tin cu entrega e documentonan necesario aki, esta, un extracto di Registro di Poblacion cu ta mustra cu bo ta inscribi como residente na Aruba y bo declaracion di entrada, na Departamento di Asuntonan Social.

E criterionan:

Seccion di Asistencia Legal Gratuito di Departamento di Asuntonan Social lo evalua bo solicitud KRB a base di e siguiente criterionan:
– Tur residente cu nacionalidad Hulandes y tur residente stranhero por bini na remarke pa asistencia legal gratuito.
– Conflictonan entre persona-, empresa-, instancia- y/of organisacionnan, cu ta casonan civil of di derecho di persona y/of famia, y tambe asistencia den casonan penal ta bini na remarke. No ta honra peticion pa KRB pa casonan administrativo (esta, casonan cu ta cay bou di Ordenansa Nacional di Derecho Administrativo (LAR), casonan relaciona cu SVB of cu onderstand). Sinembargo, den cierto casonan, Seccion di Asistencia Legal Gratuito por duna asistencia si.
– Primeramente, lo mira bo entrada y/of capital a base di, por ehempel, bo slipnan di salario y bo declaracion di entrada, pa evalua si bo ta cay den e categoria di personanan menos pudiente. Pa disputa laboral, e entrada maximo pa por ricibi asistencia huridico gratis ta AWG 1.250,-. Pa tur otro caso, abo y bo famia di cas no mag gana mas cu e sueldo minimo vigente.
– Tambe ta wak merito di bo caso. Pa disputanan laboral, Departamento di Labor y Investigacion mester yuda bo prome. Den caso cu Departamento di Labor y Investigacion no logra yega na un solucion rasonabel y si bo tin un chens rasonabel di logra algo den caso cu bo hiba bo caso dilanti di Husgado di Prome Instancia, bo por entrega un solicitud pa KRB cu referencia di Departamento di Labor.

Den caso cu honra bo peticion, lo bo ricibi un carchi KRB cerca Departamento di Asuntonan Social. Riba e carchi lo menciona tambe e nomber di e abogado encarga pa duna bo asistencia. E abogado apunta no mag pidi, acorda ni tuma niun regalo, recompensa ni compensacion di cualkier tipo of balor for di ningun persona, relaciona cu e asistencia cu e mester duna bo.

Ademas, bo mester tene cuenta cu e hecho cu no ta emiti carchi KRB cu forsa retroactivo. Pues, e carchi no ta cubri trabounan cu un abogado realisa prome cu a emiti e carchi. Ademas, tur ciudadano ta liber pa scoge un abogado di nan preferencia, basta cu e abogado en cuestion acepta di trata e caso a base di asistencia gratuito.

Obhecion den caso di rechaso:

Den caso cu a rechasa bo solicitud, bo por entrega un obhecion.

Rechaso riba base financiero:

Si bo ta gana mas cu e entrada maximo menciona, pero bo situacion economico no ta permiti bo paga un abogado, na Seccion pa Asistencia Legal Gratuito nan por yuda bo formula un carta di solicitud dirigi na e Minister encarga cu Asuntonan Social pa ricibi un carchi KRB. E minister por, conforme e politica vigente, tuma un decision diferente tocante bo situacion financiero particular y concede bo un carchi KRB apesar di e rechaso inicial.

Si bo no ta di acuerdo cu Departamento di Asuntonan Social a rechasa bo solicitud, bo por dirigi bo por escrito na Minister di Husticia y Enseñansa via e Minister encarga cu Asuntonan Social.

Rechaso a base di merito:

Si bo no ta di acuerdo cu a rechasa bo solicitud a base di e merito di bo caso, bo no mester dirigi bo na e Minister encarga cu Asuntonan Social. Mas bien, entrega un obhecion por escrito denter di 6 siman di e fecha di e rechaso, na Departamento di Asuntonan Social, mencionando e motibonan di bo obhecion, y mandando tambe un copia pa Secretaria di e Comision di Keho LAR (Bezwaaradviescommissie LAR).

Scroll To Top